Fiskeldi: Metár í útflutningi eldisafurða að baki
20. mars, 2023
Eins og margir vita, var árið 2022 metár í útflutningi á eldisafurðum. Alls voru fluttar út eldisafurðir fyrir um 49 milljarða króna, sem er um 39% aukning frá fyrra ári á föstu gengi. Afurðaverðshækkanir spiluðu stóra rullu í þessari aukningu á milli ára, enda var margfalt minni aukning að magni til, eða um 11%. Þessa aukningu í verðmætum má að langstærstum hluta rekja til laxeldis. Þannig var útflutningsverðmæti lax um helmingi meira á árinu 2022 en árið á undan, á föstu gengi. Eins var dágóð aukning í útflutningsverðmætum frjóvgaðra laxahrogna sem eru verðmæt hátækniframleiðsla, eða sem nemur um 38% á föstu gengi. Á hinn bóginn varð talsverður samdráttur í útflutningsverðmætum silungs, eða um 15% á föstu gengi. Útflutningsverðmæti annarra eldisafurða nam rétt um 1 milljarði króna og dróst saman um 14% á föstu gengi.
![](https://44263.cdn.cke-cs.com/oKMCNEPPnAPfg4rp2GMO/images/2c6294d7ff39a1fd70667b9b008b5016239f808b57151088.png)
Bandaríkjamarkaður sá stærsti
Bandaríski markaðurinn hefur frá upphafi verið einn sá stærsti fyrir íslenskar eldisafurðir og sá langstærsti þegar kemur að bleikju. Útflutningsverðmæti eldisafurða til Bandaríkjanna námu 10,9 milljörðum króna á árinu 2022, sem er um 60% aukning í krónum talið frá fyrra ári. Vissulega spilar sú hækkun sem var á gengi bandaríkjadals hér inn í, en hann hækkaði talsvert gagnvart flestum gjaldmiðlum heims í fyrra eins og algengt er þegar óvissa eykst í heimshagkerfinu. Var gengi krónunnar að jafnaði um 7% lægra gagnvart bandaríkjadal á árinu 2022 en árið 2021. Að teknu tillit til þess jókst útflutningsverðmæti eldisafurða til Bandaríkjanna um 50% á milli ára, sem má þó teljast dágóð aukning. Aukninguna má nánast aflarið rekja til eldislax. Vægi bandaríska markaðarins jókst jafnframt talsvert á milli ára og fór hlutdeild hans í útflutningsverðmæti eldisafurða úr tæpum 19% í rúm 22%.
Á myndinni hér fyrir neðan má sjá 12 stærstu viðskiptalöndin fyrir eldisafurðir á árinu 2022 og útflutningsverðmæti undanfarin tvö ár. Þar má jafnframt sjá hvernig verðmætin skiptast niður eftir tegundum; lax, frjóvguð hrogn, silung og senegalflúru. Þess má geta að á myndinni hefur ekki verið leiðrétt fyrir gengisbreytingum, líkt og á myndinni á undan þar sem gengisvísitala Seðlabankans er notuð. Ástæðan er sú ólíka þróun sem átti sér stað á milli helstu viðskiptamynta, sem eðlilega hefur áhrif á verðmætin í krónum talið. Þannig var til að mynda gengi krónunnar gagnvart evru að jafnaði ríflega 5% sterkara á árinu 2022 en 2021 á sama tíma og það veiktist um tæp 7% gagnvart Bandaríkjadal. Þetta og meira til má sjá á mælaborði Radarsins, þar sem tölur um framleiðslu og útflutning á eldisafurðum hafa verið uppfærðar.
![](https://44263.cdn.cke-cs.com/oKMCNEPPnAPfg4rp2GMO/images/9b541169c07254200d64554c7686321058fcf39bc3707e29.png)